Świadectwo charakterystyki energetycznej
Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku w świetle nowelizacji przepisów (28 kwiecień 2023 r.).
Świadectwo charakterystyki energetycznej, nazywane niekiedy certyfikatem/paszportem/ świadectwem energetycznym, jest dokumentem przedstawiającym wielkość zapotrzebowania na energię dla użytkowanego budynku bądź części budynku. Powstałe przy tym potrzeby energetyczne obejmują m.in. energię na cele: systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej, oświetlenia. Świadectwa charakterystyki energetycznej sporządzane są przez osoby uprawnione, z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego. Opracowanie, z użyciem zalecanej metodologii, opiera się m.in. na parametrach techniczno-użytkowych budynku czy szeregu wskaźników rocznego zapotrzebowania na energię.
Opracowujący świadectwo wybiera jedną spośród dwóch metod: obliczeniową lub zużyciową. Metoda obliczeniowa dotyczy standardowego sposobu użytkowania budynku. Metoda zużyciowa dotyczy natomiast faktycznego sposobu użytkowania budynku (faktycznie zużytej energii).Charakterystykę energetyczną można definiować jako zbiór danych oraz wskaźników energetycznych, dotyczących budynku lub jego części, wyznaczających zapotrzebowanie całkowite na energię, która jest niezbędna do użytkowania ich zgodnie z przeznaczeniem. W Polsce od lat obowiązują charakterystyki energetyczne. Obowiązek sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej wszedł w życie 1 stycznia 2009 r. i dotyczy budynków zbudowanych po tej dacie (ustawa Prawo budowlane). Natomiast zasady sporządzania i przekazywania świadectw charakterystyki energetycznej budynków zostały określone w ustawie z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków.
W październiku 2022 r. powstała ustawa o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy – Prawo budowlane, która wejdzie w życie dnia 28.04.2023 r. Ustawa, obok nowopowstałych budynków, dotyczyć będzie również tych zbudowanych przed 2009 r. Nowelizacja stosuje rozporządzenia i wdraża dyrektywy europejskie. W obecnych czasach istotny jest rozwój budownictwa efektywnego energetycznie. Ważne jest też podnoszenie społecznej świadomości, co do realnej możliwości oszczędzania energii oraz prognozowanie rocznego zapotrzebowania na energię dla danego budynku, lokalu, itp. są to elementy towarzyszące obowiązkowemu posiadaniu świadectwa charakterystyki energetycznej budynku (jego części), wynikające z prawa europejskiego.
Kiedy należy sporządzić świadectwo charakterystyki energetycznej?
W przypadku sprzedaży lub wynajmu budynku bądź części budynku, sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej jest obowiązkowe. Sytuacja, w której dany budynek, lokal mieszkalny, wykorzystywany jest dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, nie wymaga sporządzania i posiadania świadectwa energetycznego. Taka nieruchomość nie powinna być jednak wystawiona na sprzedaż lub wynajem.
Zapewnienie sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynku lub części budynku:
1. zbywanego na podstawie umowy sprzedaży,
2. zbywanego na podstawie umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
3. wynajmowanego, leży po stronie i zlecane jest przez właściciela bądź zarządcy budynku (części), albo osoby, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, czy spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. W przypadku inwestora, przygotowanie świadectwa charakterystyki zlecane jest przed złożeniem zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego bądź wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.
Formy i przekazywanie świadectw charakterystyki energetycznej.
Sporządzone świadectwo charakterystyki energetycznej (przez osobę uprawnioną), w wyniku nowelizacji, dostarczane jest zlecającemu zasadniczo w dwóch formach:
1. papierowej (z podpisem osobistym uprawnionego, dokumentowi nadawany jest też numer w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków),
2. elektronicznej (z kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym osoby uprawnionej).
W przypadku sprzedaży – świadectwo charakterystyki energetycznej przekazywane jest przy sporządzeniu aktu notarialnego umowy zbycia prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. W przypadku umowy najmu – kopia świadectwa charakterystyki energetycznej, przekazana w formie papierowej, ew. wydruk świadectwa charakterystyki energetycznej, które przekazano w postaci elektronicznej. Sporządzone świadectwo energetyczne przekazywane jest odpowiednio nabywcy lub najemcy, osoby te nie mogą zrzec się prawa do otrzymania świadectwa.
Świadectwo charakterystyki trzeba zamieścić w widocznym miejscu w przypadku budynków:
1. o powierzchni użytkowej powyżej 250 m2 (miejsca obsługiwania interesantów – budynki organów wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, organów administracji publicznej),
2. o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2 (miejsca, gdzie świadczone są usługi dla ludności).
Z obowiązku sporządzania świadectw zwolnieni są inwestorzy/właściciele:
1. obiektów zabytkowych, chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
2. używanych jako miejsca kultu religijnego oraz do działalności o takim charakterze,
3. budynków gospodarczych, przemysłowych (jeśli brak instalacji pobierających energię) wyłączając wbudowane instalacje oświetleniowe,
4. budynków mieszkalnych, z przeznaczeniem do użytkowania w ciągu roku nie dłuższym niż 4 miesiące,
5. wolnostojących domów o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 70 m2 zabudowy, z przeznaczeniem do własnych celów,
6. niektórych gospodarstw rolnych.
Ważność świadectwa charakterystyki energetycznej.
Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez 10 lat od dnia jego sporządzenia. Jeżeli w budynku zostały przeprowadzone prace budowlano-instalacyjne i zmieniła się tym samym charakterystyka energetyczna budynku lub jego części, to świadectwo energetyczne traci ważność wcześniej (przed upływem 10 lat). Wspomniane prace obejmować mogą np. wymianę stolarki okienno-drzwiowej, docieplenie elewacji budynku, wymiana źródła ciepła).Ogłoszenia dotyczące sprzedaży lub najmu budynków, ze sporządzonym świadectwem charakterystyki energetycznej w przypadku sprzedaży, wynajmu budynku, lokalu mieszkalnego, w ogłoszeniu lub reklamie należy podać wskaźniki: rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową i nieodnawialną energię pierwotną, udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową oraz jednostkową wielkość emisji CO2, wyznaczone zgodnie z przepisami.
