Od stycznia 2022 r., poszczególni przedsiębiorcy wytwarzający odpady, są zobowiązani prowadzić ich ewidencję elektronicznie w systemie teleinformatycznym – w Bazie Danych Odpadowych (BDO), na własnym indywidualnym koncie. Obowiązek ewidencjonowania powinien być prowadzony przede wszystkim na bieżąco i rzetelnie, pod względem jakościowym i ilościowym, zgodnie z katalogiem odpadów.
Kontrola odpadów pod względem ewidencjonowania ilościowego i jakościowego dotyczy odpadów wytwarzanych, przekazywanych, transportowanych, odzyskiwanych, unieszkodliwianych. Ważną funkcją ewidencjonowania odpadów jest zarządzanie i planowanie systemowe w obrębie krajowej gospodarki odpadami. Ponadto obowiązek ewidencjonowania, pełni funkcję kontrolną oraz statystyczną (np. odpady jakiego rodzaju i gdzie powstają, w jakiej ilości, z jakiej branży pochodzą).
Ewidencja odpadów polega na wykazaniu ilościowym określonego rodzaju odpadu, który został wytworzony przez firmę w danym czasie. Prowadzenie ewidencji odpadów ma na celu stworzenie zbiorczego zestawienia danych, a następnie złożenie sprawozdania do systemu BDO (w terminie do 15.03 za poprzedni rok kalendarzowy). Na podmioty gospodarcze nie prowadzące pomimo obowiązku ewidencji odpadów lub robienie tego nieterminowo bądź w sposób niezgodny ze stanem faktycznym, mogą zostać nałożone wysokie kary administracyjne od 1 000 zł – 1 000 000 zł.
Poniżej wymienione są dokumenty, z zastosowaniem których prowadzi się ewidencję odpadów. Występują dwie główne grupy – posiadaczy odpadów oraz sprzedawców i pośredników, którzy nie są posiadaczami odpadów.
1. W przypadku posiadaczy odpadów:
– karty przekazania odpadów (KPO),
– karty ewidencji odpadów (KEO),
– karty ewidencji komunalnych osadów ściekowych,
– karty ewidencji zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
– karty ewidencji pojazdów wycofanych z eksploatacji.
2. W przypadku sprzedawcy odpadów i pośrednika w obrocie odpadami, niebędących posiadaczami odpadów:
– karty ewidencji odpadów niebezpiecznych.
Karta przekazania odpadów (KPO) – stanowi podstawowy dokument, używany na potrzeby ewidencji odpadów. KPO stwierdza zmianę właściciela odpadów. Oprócz tego pełni rolę dokumentu transportowego (kartę przekazania odpadów wypełnia posiadacz odpadów zanim rozpocznie się przewóz i odpady zostaną przekazane do kolejnego ich posiadacza). Wystawienie karty przekazania odpadów może być zrealizowane wyłącznie poprzez indywidualne konto w systemie BDO. Karta powinna być uzupełniona następującymi danymi:
– kod, rodzaj, masa odpadu,
– miejsce, data, godzina odbioru odpadu,
– dane firmy transportującej (w tym numer rejestracyjny pojazdu) oraz przejmującej odpad.
Karta ewidencji odpadów (KEO) – zgodnie z nazwą, jest kartą ewidencjonującą wytworzone odpady, zakładaną dla każdego rodzaju odpadów odrębnie (jedną na jeden kod odpadu). Podstawowe informacje, konieczne do uzupełnienia:
– kod, rodzaj odpadu,
– zakres działalności,
– w przypadku odpadów z roku poprzedniego – stan magazynowy.
Odpadem jest każda substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest zobowiązany. Odpadem będzie zarówno to, czego pozbywamy się poprzez sprzedaż, jak i sytuacja, w której płacimy za przejęcie odpadu. Obowiązek ewidencji odpadów występuje nawet wówczas, gdy odpad przedstawia wartość użytkową i nadaje się do dalszego wykorzystania, bądź jest na niego nabywca.
W celu ustalenia, czy dane przedsiębiorstwo musi prowadzić ewidencję odpadów, należy:
1. sprawdzić, czy występuje wytwarzanie / gospodarowanie odpadami (ich zbieranie,
transport, przetwarzanie),
2. określić, które spośród odpadów uznać można za komunalne,
3. ustanowić właściwe kody odpadów, aby dokonać właściwej klasyfikacji dla
odpadów, których nie można uznać za komunalne,
4. sprecyzować bądź oszacować masę wytwarzanych rocznie odpadów, z podziałem
na kody odpadów,
5. sprawdzić, czy kody odpadów oraz masa odpadów uprawniają do zwolnienia z
prowadzenia ewidencji odpadów,
6. zweryfikować, czy dane przedsiębiorstwo nie jest zwolnione z prowadzenia
ewidencji w ramach tzw. zwolnień podmiotowych.
Ewidencja pełna prowadzona jest przez przedsiębiorstwa wytwarzające odpady niebezpieczne (oznaczone *) powyżej 100 kg rocznie i/lub wytwarzające inne odpady niż niebezpieczne, powyżej 5 t. W ewidencji odpadów występują kody, dla których można prowadzić ewidencję uproszczoną lub w ogóle nie ma obowiązku jej prowadzenia. Wybrane kody odpadów pochodzą z grup: 2, 3, 8, 12, 13, 15, 16, 17. Przykładowo 02 01 03 – odpadowa masa roślinna, 02 01 06 – odchody zwierzęce, posiadają limit bez ograniczeń, natomiast 16 06 03* – baterie zawierające rtęć to limit 0,5 kg/rok. Pełne tabele przedstawia rozporządzenie Ministra Klimatu z dn. 23.12.2019 r.
Posiadacz odpadów ma obowiązek przechowywania dokumentów ewidencji odpadów przez okres minimum 5 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym sporządzono te dokumenty). Dodatkowo jest zobowiązany do udostępniania dokumentów ewidencji odpadów na żądanie organów uprawnionych do przeprowadzania kontroli.
Jeśli potrzebujesz pomocy, która ułatwi Tobie zapoznanie i dostosowanie się do opisanych powinności – zapraszamy do kontaktu z naszym Biurem Obsługi Klienta. W ramach naszej oferty zapewnimy kompleksową pomoc oraz obsługę.