Z dniem 24-05-2023 r. weszła w życie ustawa zakazująca wprowadzania na rynek wybranych produktów jednorazowego użytku, wykonanych z tworzyw sztucznych. W przypadku złamania zakazu ustawowego, wojewódzki inspektor ochrony środowiska będzie miał możliwość nałożenia kary w wysokości od 10 tys. do 500 tys. zł. Ustawa określa główne grupy produktów z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, których dotyczą zmiany:
1. podlegające zmniejszeniu stosowania:
– kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka,
– pojemniki do umieszczania w nich żywności, w tym pudełka, z pokrywką lub bez, m.in. spożywanej na miejscu, na wynos,
– z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność;
2. objęte zakazem wprowadzania do obrotu:
– patyczki higieniczne, z wyjątkiem patyczków – wyrobu medycznego (do celów medycznych),
– sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki),
– talerze,
– słomki, z wyjątkiem słomek do celów medycznych,
– mieszadełka do napojów,
– patyczki mocowane do balonów i służące do tego, aby balony się na nich opierały, w tym mechanizmy tych patyczków (z wyjątkiem balonów do użytku profesjonalnego lub przemysłowego, balony takie nie mogą być rozprowadzane wśród konsumentów),
– pojemniki na żywność wykonane z polistyrenu ekspandowanego (pojemniki, pudełka z pokrywką lub bez), przeznaczone na żywność bezpośrednio spożywanej na miejscu lub na wynos, bez dalszej obróbki, w tym jedzenie typu fast food,
– z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy, paczek, owijek zawierających żywność,
– pojemniki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
– kubki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, wykonane z polistyrenu ekspandowanego;
3. objęte wymogiem dotyczącym oznakowania:
– wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne oraz filtry zawierające tworzywa sztuczne sprzedawane do używania łącznie z wyrobami tytoniowymi,
– chusteczki nawilżane, czyli uprzednio nawilżone chusteczki przeznaczone do higieny osobistej oraz do użytku domowego,
– podpaski higieniczne, tampony i aplikatory do nich,
– kubki na napoje;
4. ustawa wspomina o produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, objętych wymogiem finansowania kosztów związanych z zagospodarowaniem odpadów powstałych z produktów tego samego rodzaju, które zostały wprowadzone do obrotu. Zaliczają się do nich m.in.:
– pojemniki na żywność i napoje,
– paczki i owijki, kubki,
– lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego;
5. grupa produktów z tworzyw sztucznych objęta obowiązkiem podnoszenia świadomości ekologicznej. Są to m.in.:
– pojemniki na żywność, napoje, kubki, owijki i paczki, wyroby tytoniowe z filtrami, chusteczki nawilżane, środki higieniczne (podpaski, tampony, aplikatory), balony, lekkie torby zakupowe.
Produkty / wyroby jednorazowego użytku wprowadzone do obrotu przed dniem wejścia w życie owej ustawy mogą być sprzedawane albo przekazywane nieodpłatnie nabywcom na terytorium kraju lub wykorzystane na użytek własny do wyczerpania ich zapasów.
Głównym powodem, dla którego wprowadzono między innymi niniejszą ustawę, jest wdrożenie unijnych ograniczeń ws. stosowania jednorazowego plastiku i wycofania niektórych produktów wykonanych z tworzyw sztucznych ze sprzedaży. Ograniczenia te, a w zasadzie środki, mają służyć ochronie środowiska i ochronie życia ludzi przez zapobieganie niekorzystnemu wpływowi niektórych produktów z tworzyw sztucznych, w szczególności na środowisko wodne i zdrowie człowieka (analogicznie zmniejszanie tego wpływu). Producenci mają obecnie obowiązek informacyjny wobec konsumentów – opakowania produktów jednorazowych muszą być czytelnie oznakowane, odnośnie ich szkodliwego wpływu na środowisko (główne produkty: chusteczki nawilżane, wyroby tytoniowe z filtrami z tworzyw sztucznych, kubki, podpaski i tampony wraz z aplikatorami).
Zmiany będą dotyczyć także produktów czy wyrobów jednorazowego użytku, wydawanych klientom: wprowadzona zostaje opłata, maksymalnie 1 zł. Do ceny produktu będzie zatem doliczona kwota za opakowanie przeznaczone na jedzenie i/lub napój. Alternatywnie jednak, zamiast produktu jednorazowego, klientom zapewniane będą takie wielokrotnego użytku, bądź biodegradowalne.
Pojawią się też opłaty ponoszone przez przedsiębiorców, wprowadzających do obrotu produkty z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku – 20 gr za 1 kilogram lub 3 gr za 1 sztukę. Warto wspomnieć również o znaczeniu akcji, kampanii edukacyjnych, na temat znaczenia stosowania plastiku w środowisku. Opłaty za prowadzenie takich kampanii będą ponoszone przez producentów, którzy wprowadzają do obrotu jednorazowe plastikowe produkty. Celem jest ograniczenie stosowania plastiku.
Zmiany w rejestrze BDO.
Przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz oferujący tego typu opakowania na napoje lub żywność powinni wpisać się do rejestru BDO – w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji. Są oni również zobowiązani do złożenia rocznego sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami za okres od 24.05.2023 do 31.12.2023 r. Co więcej, na dokumentach sporządzanych w związku z wykonywaniem działalności będzie musiał znaleźć się numer rejestrowy BDO. Po więcej informacji zapraszamy na naszą stroną internetową www.bdopomoc24.pl oraz do naszego e-sklepu:
1. https://www.bdopomoc24.pl/product/bdo-rejestracja-firmy/
2. https://www.bdopomoc24.pl/product/bdo-sprawozdanie-firmy/
3. https://www.bdopomoc24.pl/product/bdo-aktualizacja-danych-lub-wyrejestrowanie-firmy/
Nowe obowiązki dla wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje.
Nowelizacja określa także obowiązki dla wprowadzających butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów. Przedsiębiorcy będą musieli zapewnić w nich odpowiedni udział wagowy tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu. Określono również obowiązek osiągnięcia rocznego poziomu selektywnego zbierania tego rodzaju odpadów opakowaniowych. Przedsiębiorcy, którzy nie osiągną odpowiednich poziomów poziomów, będą zobowiązani do wniesienia opłaty produktowej, której sposób wyliczenia szczegółowo został określony w nowelizacji. Ponadto tego typu opakowania mogą być wprowadzane, jeżeli ich zakrętki i wieczka wykonane z tworzyw sztucznych pozostają do nich przymocowane podczas planowanego etapu użytkowania napoju. Wymóg ten będzie obowiązywać od 1 lipca 2024 r.
Opakowania tego typu wprowadzane do obrotu od 24 maja 2023 r. również podlegają pod obowiązek ewidencjonowania. Spis w formie papierowej lub elektronicznej ma zawierać informacje o masie butelek, które zostały wprowadzone w danym roku kalendarzowym oraz udziale wagowym tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w tych butelkach. Ewidencja powinna uwzględniać podział na butelki, których głównym składnikiem jest politereftalan etylenu (tzw. PET) oraz na pozostałe.